काठमाडौं: भारतको रक्सौल नाकामा पछिल्लो २४ दिनदेखि रोकिएका इन्धनका ट्यांकरहरू अन्य नाकाबाट नेपाल भित्राउन नेपाल आयल निगमसँग इन्डियन आयल निगम (आईओसी) ले सहमति जनाएको छ ।
इन्धन आपूर्तिमा आएको समस्याबारे माथिल्लो स्तरमा आवश्यक पहल गर्न पुगेका निगमका कार्यकारी निर्देशक गोपाल खड्का र आईओसीबीच यस्तो सहमति भएको हो ।
पारवहन सम्झौताअनुसार पछिल्लो समयमा नेपालमा भारतबाट इन्धन आपूर्तिमा आएको व्यवधानबारे आवश्यक पहल गर्न निगमका कार्यकारी निर्देशक खड्का शनिबार र निमित्त निर्देशक मुकुन्दप्रसाद घिमिरे दुई दिनअघि नयाँदिल्ली गएका हुन् ।
कार्यकारी निर्देशक खड्काले शनिबार टेलिफोनमार्फत अन्नपूर्णसँग भने, ‘इन्धनको आपूर्ति, लोडिङको अवस्था र परिमाण बढाउने विषयमा आवश्यक छलफल गर्न शनिबार नयाँदिल्ली आइपुगेको छु ।
आईओसीले रक्सौल नाकामा लोड भएर बसेका सम्पूर्ण ट्यांकर र ग्यासका बुलेट अन्य सुरक्षित नाकाबाट नेपाल पठाउने विषयमा सहमति दिएको छ ।’ उनका अनुसार कुनकुन नाकाबाट बढी परिमाणमा इन्धन लोडिङ गरेर सुरक्षित रूपमा नेपाल पठाउन सकिन्छ भन्ने विषयमा आईओसीसँग छलफल भएको छ ।
खड्काका अनुसार भारतमा आइतबार सार्वजनिक बिदा भएकाले सोमबार आईओसीका अन्य उच्च अधिकारीसँग पनि भेटवार्ता गरेर समस्याको समाधान निकालिनेछ । यसअघि पुगेका निगमका निमित्त निर्देशक घिमिरेले वार्ताको सकारात्मक पहल गरेपछि खड्का दिल्ली पुगेका हुन् ।
खड्का र घिमिरेको आईओसीको कोलकाता क्षेत्र हेर्ने कमर्सियल तथा मार्केटिङ महाप्रबन्धक एसएस बोससँग नियमित वार्ता भइरहेको निगमले जनाएको छ । खड्काले भने, ‘आईओसीको अपरेसन म्यानेजर स्तरमा दुई दिनदेखि सकारात्मक वार्ता भइरहेको छ ।
बोस नेपाल हेर्ने आईओसीसम्बद्ध अधिकारी हुन् । उनीसँग शनिबार पनि वार्ता भएको थियो । उनले रक्सौलमा रोकिएका इन्धनका ट्यांकर अर्को बाटो (रिरुट) गरेर पठाउने सहमति दिएका छन् । आवश्यक व्यवस्थापन गर्न रक्सौलमा पनि निगमका कर्मचारी पठाइसकिएको उनले खड्काले जानकारी दिए । रक्सौल नाकामा मात्रै तीन सयभन्दा बढी संख्यामा लोड भएको बुलेट रोकिएको अवस्थामा छन् । ती बुलेटबाट झन्डै चार लाख सिलिन्डर भर्न मिल्छ ।
रक्सौल नाकामा रोकिएका ट्यांकर र ग्यासका बुलेट अर्को नाकाबाट नेपाल ल्याउँदा लाग्ने थप ढुवानी खर्च भने एनओसीले नै व्यहोर्नुपर्नेछ । खड्काले नयाँदिल्ली पुगेका उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री कमल थापाको नेतृत्वमा वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयका सहसचिवको टोलीसँग इन्धन आपूर्तिका विषयमा भारतका उच्च अधिकारीसँग पनि थप वार्ता हुने जानकारी दिए ।
‘म छुट्टै आएको छु’, खड्काले भने, ‘मन्त्री र सहसचिवको अर्को टोली पनि आएको छ । इन्धन आपूर्तिका विषयमा मन्त्री स्तरमा थप वार्ता हुने तय भएको छ ।’
रक्सौल नाकानजिकै मितेरी पुलमा मधेस केन्द्रित दलले विभिन्न माग राखेर दिनहुँ गर्दै आएको आन्दोलनका कारण आईओसीले असुरक्षाको कारण देखाउँदै उक्त नाकाबाट आपूर्ति हुन नदिएको स्रोतले बतायो ।
‘आन्दोलनकारी वा घुसपैठको माध्यमबाट आगोको सानो झिल्का पनि रक्सौलमा पुग्दा रक्सौलको डिपोमा ठूलो आगलागी भएर सम्पूर्ण रक्सौल बजार ध्वस्त हुन सक्ने आशंकामा आईओसी त्यो नाकाबाट आपूर्ति दिन हच्किरहेको छ,’ स्रोतले उल्लेख गर्यो ।
उपत्यकामा खपत हुने कुल पेट्रोलियम पदार्थको ९० प्रतिशतभन्दा बढी रक्सौल नाकाबाट आपूर्ति हुन्छ । खड्काका अनुसार सहमतिपछि रक्सौलका ट्यांकर र बुलेटका कागजपत्र बरौनी र हल्दिया रिफाइनरी लगेर रुट परिवर्तन गराउनुपर्छ । कागजपत्रसहित आवश्यक रुट मिलाउन तीनदेखि चार दिनसम्म लाग्न सक्छ ।
रुटको कागजपत्र मिलाइसकेपछि ट्यांकर र बुलेट नेपालका अन्य नाकाबाट भिœयाइनेछ । निगमका अनुसार रक्सौलमा एक सय ५३ बुलेटसम्बन्धी आवश्यक कागजपत्र भारतीय भन्सारमा पेस भएको छ भने एक सय नौ बुलेटको कागजात पेस भएको छैन । रक्सौलभन्दा एक सय १५ किलोमिटर टाढा थप ६५ वटा ग्यासको बुलेट रोकिएका छन् ।
